Szczegółowy opis operacji realizowanej w ramach innowacyjnego projektu pt.: „Niskonakładowy multitroficzny system do chowu ryb i roślin” (FISHPLANT) proponowanego do realizacji w ramach Priorytetu 2. Wspieranie akwakultury zrównoważonej środowiskowo, zasobooszczędnej, innowacyjnej, konkurencyjnej i opartej na wiedzy, zawartego w programie operacyjnym „Rybactwo i Morze”
W obecnej sytuacji gospodarczej (wojna w Ukrainie, wysoka inflacja) perspektywy rozwoju akwakultury szczególnie tej intensywnej są zagrożone rosnącymi kosztami zakupu energii, pasz i innych środków produkcji oraz możliwościami pozyskania tanich i bezpiecznych źródeł kapitału. Dlatego klasyczne metody produkcji oparte o jeden gatunek i jedną metodę produkcji (np. chów sadzowy łososi) wydają się najmniej odporne na wyzwania przyszłości. Alternatywą mogą być systemy multitroficzne, wykorzystujące nie tylko różne gatunki ryb w jednym obiekcie hodowlanym, ale także inne grupy zwierząt i roślin. Wprawdzie systemy te pojawiły się już ponad 2000 lat temu w Chinach, jednak dopiero
w ostatnich latach w Europie i Stanach Zjednoczonych zwrócono powtórnie uwagę na tego typu rozwiązania. Dlatego w niniejszym projekcie podejmuje się próbę znalezienia rozwiązania dla tradycyjnego gospodarstwa karpiowego poprzez wdrożenie multitroficznego systemu chowu umożliwiającego dywersyfikację źródeł dochodu poprzez wprowadzenie do gospodarstwa nowych gatunków ryb i roślin.
Przedmiotem operacji jest zaprojektowanie i pilotażowe uruchomienie systemów zamkniętych do chowu ryb wraz z systemami akwaponicznymi do produkcji roślinnej. W ramach operacji zostanie wykonany doświadczalny układ multitroficzny, umieszczony w bloku foliowym, który pozwoli na testowanie różnych wariantów chowu multitroficznego. Obiekt zostanie tak zaprojektowany, aby potencjalni inwestorzy w zależności od posiadanych środków mogli stosując matematyczną zasadę podobieństwa uruchomić podobną instalację u siebie.
W projektowaniu autorzy kierować się będą ideą powtarzalnych modułów zamkniętych, które mogą pracować niezależnie od siebie.
Założenia te w pełni wpisują się w cele wymienione w artykule 47 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego nr 508/2014 dotyczące
-
rozwijania w gospodarstwach akwakultury wiedzy technicznej, naukowej lub organizacyjnej, która, w szczególności, ograniczy oddziaływanie na środowisko, zmniejszy uzależnienie od mączki rybnej i oleju rybnego, będzie wspierać zrównoważone gospodarowanie zasobami w sektorze akwakultury, poprawi dobrostan zwierząt lub ułatwi nowe zrównoważone metody produkcji;
-
rozwijania lub wprowadzania do obrotu nowych gatunków akwakultury o dobrym potencjale rynkowym, nowych lub znacznie ulepszonych produktów, nowych lub ulepszonych procesów, lub nowych lub ulepszonych systemów zarządzania i organizacji;
-
badania innowacyjnych produktów lub procesów pod względem ich wykonalności technicznej lub ekonomicznej.
W ramach projektu planowane jest podjęcie następujących problemów badawczych:
-
Zaprojektowanie innowacyjnego, modułowego systemu zamkniętego do chowu suma afrykańskiego opartego o stalowy moduł konstrukcyjny, połączonego w sezonie wegetacyjnym z częścią akwaponiczną bloku foliowego i stawem osadnikowym, uzupełnionym o fotowoltaikę wraz z magazynem energii (art. 47 a,b).
-
Zaprojektowanie multitroficznego systemu zamkniętego do chowu ryb i roślin połączonego z stawem osadowym i stawem towarowym oraz opracowanie technologii wykorzystania ww. systemu do modyfikacji klasycznego chowu karpia w stawach (art. 47 a,b,c).
-
Optymalizacja wykorzystania energii cieplnej i elektrycznej w procesie produkcji (art. 47 pkt c).
-
Opracowanie optymalnej technologii zagospodarowania wody poprodukcyjnej (art. 47 pkt a,b,c).
Dodatkowo w projekcie założono realizację dodatkowych zadań, tj.:
-
Wdrożenie i upowszechnienie wyników projektu;
-
Zarządzanie projektem.